เรื่องเล่าจากตำรา ตอนความเป็นมาเกี่ยวกับพระพุทธรูป

พระพุทธรูป หมายถึงปฏิมาหรือปฏิมากร คือเป็นรูปเหมือนหรือแทนองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งพุทธศาสนิกชนได้สร้างขึ้นไว้ เพื่อเป็นที่เคารพสักการะบูชาของชาวพุทธทั่วหล้า

พระพุทธรูปสันนิษฐานว่า "สร้างขึ้นครั้งแรกในสมัยพระเจ้ามิลินท์ ณ แคว้นคันธารราฐซึ่งอยู่ทางตอนเหนือของอินเดียโบราณ"    ปัจจุบันนักประวัติศาสตร์กล่าว่า "อยู่ในประเทศปากีสถานและอัฟกานิสถาน ระหว่างพ.ศ.367 - 383" จัดได้ว่าเป็นสกุลช่างช่วงแรกที่เริ่มสร้างรูปพระพุทธเจ้าเป็นมนุษย์ ก่อนหน้านี้นิยมสร้างแต่รูปสัญลักษณ์แทน สกุลช่างแคว้นคันธารราฐได้รั้บอิทธิพลวัฒนธรรมจากกรีก-โรมัน ด้วยเหตุนี้พระพุทธรูปนี้จึงมีลักษณะเหมือนประติมากรรมของกรีกโรมัน

หลังจากชาวพุทธทางอินเดีย"ตอนเหนือ" (คันธารราฐ) ได้สร้างพระพุทธรูปแล้ว เป็นเหตุให้ชาวพุทธทางอินเดีย"ตอนใต้"ซึ่งเดิมไม่คิดสร้างพระพุทธรูป กลับเกิดความนิยมชมชอบต้องการสร้างขึ้นมาบ้าง โดยให้ช่างของตนสสร้างพระพุทธรูปขึ้นตามแนวทางของช่างโยนก(กรีก) แต่ได้ดัดแปลงรูปลักษณะให้เป็นศิลปกรรมแห่งชาติตนอย่างกลมกลืน และการสร้างพระพุทธรูปก็วิวัฒนาการออกไปอย่างกว้างขวางแพร่หลายไปตามประเทศต่างๆ ที่นับถือพุทธศานาทั่วโลก

ประเทศไทยเป็นประเทศหนึ่งถือเอาพุทธศาสนาเป็นศาสนาประจำชาติ ก็ได้มีการสร้างพระพุทธรูปมาทุกยุคทุกสมัย กล่าวคือสมัยทวารวดี ศรีวิชัย ลพบุรี เชียงแสน สุโขทัย อู่ทอง อยุธยาและรัตนโกสินทร์ ตามลำดับ

ข้อมูล : ประวัติพุทธศาสนามหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย
ภาพและคัดย่อโดย : ตบะเสือ ณ ลำน้ำกษัตริย์